دامون

...

جامعه مدنی در این تلقی سه ویژگی دارد:

1)جمعیت یا جماعتی است با هویتی مشترک، یعنی منفرد نیست و دانه های شنی لایه زیرین جامعه در این لایه یا فضا به هم متصل شده و تپه ای را به وجود آورده اند. این اتصال می تواند بنا به دلایل مختلفی صورت گیرد و ملامت چسبنده بین دانه ها را دلایل گوناگونی تشکیل دهد مانند عوامل سیاسی، مذهبی، هنری، صنفی، زیست محیطی، حقوق زنان، حقوق کودکان، نفی تبعیض نژادی، حقوق مهاجران، حقوق قومی، حقوق شغلی و حرفه ای و ... . هر جمعیتی نیز "هویتی مشترک" – حداقل در رابطه ای که با یکدیگر جمع شده اند – دارد.

2) مستقل است، یعنی به دولت وابسته نیست. پس احزاب دولتی یا نهادهایی که به نوعی به دولت و قدرت سیاسی و زیر مجموعه های آن وابسته اند، در جامعه مدنی نمی گنجند.

3) داوطلبانه است، یعنی دلیل تشکیل آن جمعیت را صرفا هویتی مشترک (فکر و احساس و منافع) تشکیل می دهد و افراد به صورت خودجوش و آزادانه در آن قرار می گیرند. بنابراین انجمن ها و تشکلاتی که به طور فرمایشی و یا با اعمال نفوذ دولت و قدرت تشکیل می شود جز جامعه مدنی نیستند.

...

در تلقی دوم این " جامعه مدنی " جامعه "متمدنی" است که در آن مردم و جامعه از وضع طبیعی خارج شده و براساس خرد و توافق جمعی، قرارداد اجتماعی، شفافیت اجتماعی و قانونمداری، یکسانی همگانی در برابر قانون، توزیع قانونمند قدرت و ... پیش می رود و مشروعیت قدرت بر " حاکمیت ملی" استوار است و روش های حل منازعه جمعی بر زور و سلطه استوار نیست. در ادبیات سیاسی گذشته به این جامعه، جامعه دموکراتیک گفته می شد و به نظر می رسد واژه جامعه مدنی در ادبیات سیاسی رایج کنونی همان معنی را مراد می کند.

در تلقی دوم ، جامعه "مدنی"، منسوب به مدینه (جمعیت مدینه یا جمعیت شهری) بودن و نه منسوب به دولت بودن را می رساند و مفید معنای "غیر دولتی" است.

ادامه دارد...

...........................................................................

جامعه مدنی به زبان ساده، رضا علیجانی، انتشارات قلم، تهران، 1388، ص9-11

پ.ن1: تایپ و گذاشتن این مطالب از این پس تلاشی برای کتاب خوانی و مفیدخوانی است.

پ.ن2: مطالب کتابها به دلیل رعایت حق کپی رایت به صورت بخش بخش اما مرتبت ارائه می شود.

پ.ن3: قسمت های پررنگ از خود کتاب است.

پ.ن4: دوستان رهگذر، جایی مطالب را اگر ذکر کردید در پیش خود نامی از اینجا هم ببرید، دیگر توقعی نیست. پایدار باشید.