دامون

راه دموکراسی از جنبش توده ای نمی گذرد

سخن گفتن از ناکارآمدی حرکت های مردمی و توده ای حتما به مذاق خیلی ها خوش نمی آید بخصوص پس از سال گذشته خیلی ها باز در پی تکرار تاریخ بوده اند. اکنون برای تمامی نظریه پردازان سیاسی و اجتماعی با توجه به تجربیات جهانی ثابت شده است که در اکثر موارد به جز یک یا دو مورد، جنبش های توده ای تاثیر کمی در گذار آن کشور به سوی دموکراسی داشته اند. توده های ناهماهنگ و مختلط به دلیل نداشتن ذهنیت و در قالب یک حزب یا انجمن قرار نگرفتن و عدم وجود جامعه مدنی و همچنین پاک بودن پیش زمینه ی فکریشان آمادگی پذیرش هر ایدئولوژی(منظور ایدئولوژی های تمامیت خواه و غیردموکرات است) را دارد و عنصر بالقوه ی متحد شدن و پس از مدتی به سوی رادیکال و انقلابی یا حتی انتحاری شدن را دارند . وقتی جامعه ی مدنی جای خود را به بسیج توده ای بدهد روند حرکت اجتماعی به سوی احساسات و ایدئولوژی خواهی و در آرزوی ناکجاآباد عمل کردن می رود. تاریخ دموکراسی سی ساله ی جهان نشان داده است که بیشتر گذارها به دموکراسی با اصلاحات از بالا و وجود اپوزیسیون قدرتمند(البته نه اپوزیسیون آدم های بیسواد و ترسوی شیره ای)، بلکه اپوزیسیون داخلی که دارای پایگاه اجتماعی و اقتصادی و سیاسی محکمی باشد و همچنین وجود جامعه مدنی گسترده و نیرومند(جامعه مدنی که حداقل ها یعنی همان آزادی اندیشه و تحمل دیگری را داشته باشد) به جای بسیج توده ای بوده اند...

(برای بررسی بیشتر کتاب گذار به مردمسالاری  دکتر حسین بشیریه بسیار مناسب است)